Wiera Gran, właściwie Weronika Grynberg – polska piosenkarka, aktorka kabaretowa i filmowa – urodziła się 20 kwietnia 1916 roku w Rosji, zmarła 19 listopada 2007 roku w Paryżu. Śpiewała w języku polskim i francuskim. Muza warszawskiego getta, po wojnie prześladowana oskarżeniami o kolaborację z Niemcami.
Urodziła się w rodzinie żydowskiej jako córka Eliasza i Luby Grynbergów. Miała starsze siostry Hindę (Helenę) i Marjem (Marylę). Początkowo mieszkała w Wołominie, a od 1931 roku w Warszawie, gdzie uczęszczała do szkoły tańca Ireny Prusickiej (m.in. ze Stefanią Grodzieńską i Franciszką Mann).
Młoda, piękna artystka, o lekko orientalnych rysach, matowym kontraltem wykonywała w warszawskich kabaretach piosenki o miłości. Do wybuchu wojny nagrała ich 60 na 28 płytach. Od wiosny 1942 r. była artystyczną sensacją Café Sztuka w warszawskim getcie.
Przeżyła okupację jako jedyna z rodziny. Do końca życia odpierała zarzuty, że wyjście z getta okupiła kolaboracją z gestapo. Mimo oświadczeń i wygranych procesów wciąż spotykała się ostracyzmem ludzi dających wiarę oskarżeniom. Pragnienie oczyszczenia się z pomówień – czemu poświęciła m.in. książkę „Sztafeta oszczerców: Autobiografia śpiewaczki” (1980) – przybrało u niej formę obsesji.
Początki kariery
Odkrycie zdolności piosenkarskich zawdzięcza przypadkowi. Albo i wypadkowi – siedząc z nogą w gipsie za kulisami warszawskiego Paradisu przy Nowym Świecie, gdzie była tancerką, zaczęła śpiewać. Koledzy muzycy namówili ją do występów wokalnych. Początkowo śpiewała w Paradisie spoza kurtyny. Dopiero po uwolnieniu nogi z gipsu, 1 lutego 1934 r. stanęła po raz pierwszy oko w oko z publicznością, wykonując „Tango brazylijskie”.
Wiosną 1937 r. grała przez miesiąc w Teatrze Wielka Rewia w programie „Wiosenna parada gwiazd”, u boku Miry Zimińskiej, Lody Halamy, Kazimierza Krukowskiego, Ludiwka Sempolińskiego. Straciła angaż, gdy nie przyszła na przedstawienie.
Śpiewała w radiu i w modnych kawiarniach w Warszawie. Koncertowała gościnnie w Krakowie, Łodzi, Lwowie, Brześciu, Bydgoszczy, Gdyni. Jej gaża z 25 zł dziennie wzrosła do 150. Za występy w radiowych „Podwieczorkach przy mikrofonie” dostawała po 300 zł.
W 1939 r. reżyser Aleksander Marten dał jej rolę piosenkarki Bessy w nakręconym w języku jidisz filmie „Bezdomni” („On a Hajm-bal shuwe”), gdzie wystąpiła obok słynnej żydowskiej aktorki Idy Kamińskiej. Gran miała kontrakt z firmą fonograficzną Syrena Record, nagrywała również dla francuskiego Odeonu.
Muza getta
Jesienią 1939 r. pracowała we Lwowie. W 1940 r. wróciła do mieszkania na Hożej w Warszawie, skąd ją wraz z matką wyrzucili Niemcy. Pojechała śpiewać do kawiarni Polonia w Krakowie. W marcu 1941 r. dobrowolnie weszła do warszawskiego getta, żeby połączyć się z matką i siostrami.
Powojenne losy artystki
Wiera Gran wróciła do śpiewania występem w Polskim Radiu z orkiestrą Stefana Rachonia (IX 1945). Śpiewała „Jej pierwszy bal”, na fortepianach akompaniowali jej Władysław Szpilman i Czesław Aniołkiewicz. W Łodzi na zaproszenie Ludwika Sempolińskiego dała (XII 1945) koncert w Teatrze Syrena. W 1946 r. występowała w krakowskiej kawiarni Casanova, nagrywała też w Poznaniu dla firmy Odeon. Rok później śpiewała z Mieczysłąwem Foggiem w Łodzi.
Występowała w kabarecie Kukułka, koncertowała z orkiestrą Rachonia. Wzięła udział w radiowym Teatrze Eterek w programie „Dancing widmo” Jeremiego Przybory (lipiec 1950). Jako Lola van Szezlong śpiewała pierwszą wersję piosenki „Prysły zmysły” ze słowami Przybory.Zmarła w 2007 roku.
i jeszcze jeden piękny utwór:
źródło:http://culture.pl/pl/tworca/wiera-gran
fotografia tytułowa: Wiera Gran (fot. East News ) źródło: http://film.onet.pl/artykuly-i-wywiady/utracona-czesc-wiery-gran/qz4np